Allergiën bij honden: Herkennen, begrijpen en behandelen van allergieën

Jeuk is één van de meest voorkomende redenen waarom honden bij de dierenarts worden gebracht. Hoewel het soms onschuldig kan zijn, zoals bij een tijdelijke irritatie door een insectenbeet, kan aanhoudende jeuk wijzen op een chronische allergie. Allergieën bij honden zijn vaak een complex probleem. In deze blog leggen we uit wat allergieën zijn, hoe je ze kunt herkennen en behandelen, en hoe je de klachten bij je hond kunt verzachten.

Wat is een allergie?

Een allergie is een overreactie van het immuunsysteem op een normaal onschuldige stof, zoals bepaalde voedingsstoffen of huidschilfers van mensen en andere dieren. Bij honden veroorzaakt deze reactie vaak huidproblemen, zoals jeuk, roodheid en ontstekingen, maar het kan evengoed leiden tot ademhalings- of spijsverteringsklachten.

Bij een allergische reactie, zoals bij atopische dermatitis of een vlooienallergie, maakt het immuunsysteem een specifiek antilichaam, immunoglobuline E (IgE), aan tegen een allergeen (bv. vlooienspeeksel). Wanneer het allergeen opnieuw het lichaam binnendringt, binden IgE-antilichamen aan speciale cellen (mastcellen), die histamine en andere ontstekingsstoffen vrijgeven. Dit zorgt op zijn beurt voor de roodheid, zwelling en jeuk die de hond ervaart.

Welke soorten allergieën zijn er?

De meest voorkomende allergieën bij honden zijn Caniene Atopische Dermatitis, voedselallergie, vlooienallergie en contactallergie.

1) Caniene Atopische Dermatitis

Caniene Atopische Dermatitis (CAD) is een veelvoorkomende, chronische huidziekte bij honden die wordt veroorzaakt door een genetisch bepaalde overgevoeligheid voor bepaalde omgevingsallergenen, zoals pollen, huisstofmijten en schimmels. Deze allergenen veroorzaken een abnormale immuunreactie, wat leidt tot jeuk, ontstekingen en andere huidproblemen. CAD is vergelijkbaar met atopisch eczeem bij mensen en kan een aanzienlijke impact hebben op het welzijn van je hond.

Atopische dermatitis kan bij alle honden voorkomen, ongeacht leeftijd, ras of grootte. Sommige rassen hebben echter een verhoogde aanleg, vaak omwille van genetische factoren:

• Engelse en Franse Bulldog
• Boxer
• Duitse Herder
• Sharpei
• West Highland White Terriër
• Labrador Retriever
• Golden Retriever

Hoe herken ik CAD?

Honden met atopische dermatitis vertonen vaak de volgende symptomen:

• Chronische jeuk, vooral aan de poten, buik, oren, of gezicht
• Roodheid, huidirritatie, of donkere verkleuring van de huid door chronisch likken
• Terugkerende oorontstekingen
• Secundaire huidinfecties, zichtbaar als korsten, schilfers of een onaangename geur

2) Voedselallergie (1,2): 

Een immuunreactie op specifieke voedingsstoffen, zoals kip, rundvlees of zuivel.

Wist je dat: een voedselallergie en een voedselintolerantie niet hetzelfde zijn?

Wist je dat niet alle voedselgerelateerde problemen allergieën zijn? Begrippen zoals voedselallergie en voedselintolerantie worden vaak door elkaar gebruikt, maar hebben verschillende betekenissen. Hieronder geven we wat meer duiding.

Voedselallergie

Een voedselallergie is een abnormale reactie van het immuunsysteem op een bepaald ingrediënt in de voeding, meestal een eiwitbron zoals kip, rundvlees, zuivel of vis. Het immuunsysteem beschouwt het ingrediënt als een bedreiging en reageert door ontstekingsstoffen, zoals histamine, vrij te maken. Dit veroorzaakt de symptomen.

Voedselintolerantie bij honden

Een voedselintolerantie is géén immuunreactie, maar een lichamelijke onverdraagzaamheid voor een bepaald bestanddeel in de voeding. Dit kan veroorzaakt worden door problemen met de vertering van bepaalde voedingsstoffen, zoals lactose (melksuiker) of gluten, of door de aanwezigheid van bepaalde additieven of conserveermiddelen.

3) Contactallergie: 

Een reactie op stoffen waarmee de huid in contact komt, zoals schoonmaakmiddelen, shampoo’s of bepaalde planten.

4) Allergie voor parasieten: 

Vlooienallergie is een van de meest voorkomende vormen, waarbij één enkele beet hevige jeuk kan veroorzaken.

Symptomen van allergie

Allergieën uiten zich vaak op de huid, maar kunnen ook andere delen van het lichaam aantasten. Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Huidklachten: jeuk, roodheid, schilfering, of korstvorming. Vaak likt of krabt de hond herhaaldelijk op specifieke plekken, zoals de poten, oren, of buik.
  
  
• Oorproblemen: terugkerende ontstekingen of een onaangename geur uit de oren.
  
  
• Spijsverteringsproblemen: braken, diarree of een winderigheid met een opgeblazen buik bij voedselallergieën.
  
  
• Ademhalingsproblemen: niesbuien, hoesten of benauwdheid, vooral bij omgevingsallergieën.
  
  
• Secundaire infecties: door het overmatig krabben of likken kan de huid geïnfecteerd raken met bacteriën of gisten.

Wanneer naar de dierenarts?

Wanneer de jeuk aanhoudt en symptomen verergeren, kan dit het welzijn van je hond ernstig beïnvloeden. Het is belangrijk om tijdig actie te ondernemen en je dierenarts te raadplegen. Raadpleeg steeds een dierenarts als je hond langdurig last heeft van jeuk of andere symptomen zoals roodheid, haarverlies (alopecie), of oorproblemen. Wacht niet te lang indien:

• De symptomen aanhouden of verergeren.
  
  
• Er sprake is van wondjes, zwellingen of infecties.
  
  
• Je hond lusteloos wordt of eetlust verliest.

Hoe wordt een allergie vastgesteld bij de dierenarts?

Een dierenarts zal eerst en vooral op zoek gaan naar de oorzaak van de allergie vooraleer een gepaste behandeling kan worden opgesteld.

1. Anamnese: de dierenarts zal vragen naar de symptomen, distributie van de jeuk, leefomgeving, voeding, maar ook eerdere gezondheidsproblemen van je hond.
   
   
2. Klinisch onderzoek: de vacht en huid worden gecontroleerd op onder andere roodheid en bultjes, maar ook op de aanwezigheid van parasieten.
   
   
3. Huidonderzoek: monsters kunnen helpen om parasieten of andere huidziekten uit te sluiten (bv. een huidafkrabsel of een afdrukpreparaat). Nadien zal de dierenarts deze monsters grondig bekijken onder de microscoop of bijzonderheden.
   
   
4. Bloedonderzoek: bij algemene klachten, zoals lusteloosheid of verlies van eetlust, kan de dierenarts ook een algemeen bloedonderzoek doen om te kijken of er geen andere onderliggende oorzaken zijn (bv. hormonale problemen).
   
   
5. Eliminatiedieet: zodra de dierenarts een vermoeden heeft voor een voedselallergie, kan er overgegaan worden op een eliminatiedieet. Hierbij wordt een hypoallergeen dieet voorgeschreven (gedurend minstens 8 weken), om te bepalen welke voedingsstoffen de klachten veroorzaken.

Behandelingsopties voor allergieën bij honden

De behandeling van allergieën hangt steeds af van de oorzaak en de ernst van de symptomen. Mogelijke behandelingsopties zijn:

• Parasitaire behandeling: regelmatige vlooienpreventie is cruciaal, vooral bij honden met vlooienallergieën. 
  
  
• Voeding: bij voedselallergieën kan een hypoallergeen dieet de symptomen verminderen of zelfs laten verdwijnen. Dit betekent het vermijden van specifieke ingrediënten die een reactie veroorzaken. Denk hierbij ook aan de hondensnacks! 
  
  
• Medicatie:
  • Antihistaminica of corticosteroïden kunnen jeuk en ontsteking verminderen.
    
    
  • Immunotherapie (allergievaccinaties) helpt het immuunsysteem te desensibiliseren tegen specifieke allergenen, informeer je hierover bij je dierenarts. 
    
    
• Huidverzorging: medische shampoos of mousses kunnen de huid kalmeren en secundaire infecties bestrijden.
  
  
• Supplementen: omega-3 vetzuren (bv. zalmolie) en probiotica kunnen de huid ondersteunen en ontstekingen verminderen dankzij het herstellende effect op de huid- en darmbarrière. Bovendien helpen ze de vachtkwaliteit te verbeteren.

Hoe verzacht je de klachten bij je hond?

Naast medische behandeling kun je de klachten van je hond zelf ook bijkomend verzachten met enkele eenvoudige maatregelen:

• Reinig de huid regelmatig: spoel je hond na wandelingen af om pollen en stof te verwijderen indien je hond een omgevingsallergie heeft.
  
  
• Hydrateer de huid: gebruik een hydraterende spray, olie of lotion die speciaal zijn ontwikkeld voor honden. Bovendien vermijd je bij honden met een gevoelige huid liever producten die chemische geurstoffen bevatten. Opteer liever voor varianten met natuurlijke geurstoffen.
  
  
• Zorg voor een hypoallergene omgeving: vermijd schoonmaakmiddelen of stoffen waar je hond gevoelig voor kan zijn indien er een contactallergie wordt vermoed.
  
  
• Voedingssupplementen: omega-3 vetzuren en probiotica kunnen helpen de huidbarrière te versterken en jeuk te verminderen.
  
  
• Voorkom krabben: gebruik indien nodig een kraag of pet-shirt om de huid te beschermen, zodat deze de tijd krijgt om te genezen. 

Conclusie

Allergieën bij honden zijn een complex, maar behandelbaar probleem. Door alert te zijn op symptomen, tijdig een dierenarts te raadplegen en de juiste behandelingen in te zetten, kun je je hond helpen comfortabeler en gezonder te leven. Met aanvullende zorg zoals een goede huidverzorging en aangepaste voeding, bied je je hond niet alleen verlichting, maar ook een langdurige oplossing tegen de klachten. Blijf altijd in overleg met je dierenarts voor de beste aanpak voor jouw allergische hond.

Bronnen

1. Olivry, T., deBoer, D. J., Favrot, C., Jackson, H. A., Mueller, R. S., Nuttall, T., & Prélaud, P. (2015). Treatment of canine atopic dermatitis: 2015 updated guidelines from the International Committee on Allergic Diseases of Animals (ICADA). BMC Veterinary Research, 11, 210. 
   
   
2. Wilhelm, S., Kovalik, M., & Favrot, C. (2011). Breed-associated phenotypes in canine atopic dermatitis. Veterinary Dermatology, 22(2), 143-149.