Help! Mijn hond heeft last van jeuk.

Help! Mijn hond heeft jeuk

Jeuk is een veelvoorkomend probleem bij honden en kan zowel voor de hond als voor de eigenaar behoorlijk frustrerend zijn. Hoewel jeuk vaak een milde irritatie is, kan het bij aanhoudende klachten wijzen op een dieper liggend probleem. In deze blog leggen we uit wat je kunt doen als je hond jeuk heeft en geven we inzicht in mogelijke oorzaken, symptomen, diagnostiek en behandelingen.

Waarom heeft mijn hond jeuk? Veel voorkomende oorzaken van jeuk

Jeuk kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Over het algemeen kunnen we de meest voorkomende oorzaken in drie hoofdcategorieën indelen:

1. Parasieten: Vlooien, luizen en mijten zijn een van de meest voorkomende oorzaken van jeuk. Vlooienbeten veroorzaken hevige jeuk, vooral bij honden met een vlooienallergie, die zeer gevoelig zijn voor het speeksel van de vlo.

1. Huidinfecties: Bacteriële en schimmelinfecties treden voornamelijk op als een secundaire reactie op krabben en bijten, maar kunnen ook zelf de oorzaak zijn van jeuk. Dit soort infecties zijn meestal zichtbaar door rode plekken, korstjes of een sterke geur.

Figuur 1: Pyotraumatische dermatitis, beter bekend als een “hotspot”, is een snel ontwikkelende, oppervlakkige en vochtige huidontsteking, vaak veroorzaakt door overmatig likken en bijten.2

1. Allergieën:

• Voedselallergie kan niet alleen jeuk veroorzaken, maar ook andere symptomen zoals maagklachten en diarree. Sommige honden kunnen gevoelig zijn voor specifieke ingrediënten, zoals kip, rundvlees of zuivelproducten. 
• Caniene Atopische Dermatitis (CAD) is een erfelijke allergische huidziekte die vaak jeuk en ontsteking veroorzaakt. Meestal komt dit door een reactie op omgevingsallergenen, zoals pollen. De diagnose kan lastig zijn, omdat atopische dermatitis op verschillende manieren kan optreden en soms lijkt op andere huidaandoeningen. Vaak wordt de diagnose gesteld op basis van uitsluiting van andere mogelijke oorzaken van de jeuk.1 

Alhoewel deze problemen minder vaak voorkomen, kunnen hormonale aandoeningen, zoals een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) of het syndroom van Cushing, eveneens jeuk veroorzaken. In zeldzame gevallen kan jeuk ook ontstaan door een immuungemedieerde aandoening, hierbij zullen er ook andere symptomen zichtbaar zijn.

Symptomen van jeuk

Hoewel jeuk bij honden meestal duidelijk is, zijn er specifieke symptomen waar je op kunt letten:

• Overmatig likken: Als je hond voortdurend aan zijn poten of andere plekken likt, kan dat duiden op jeuk.
• Bijten of knagen: Honden die bijten aan specifieke plekken, zoals de rug of poten, kunnen dit doen om jeuk te verlichten.
• Schudden met het hoofd: Bij jeuk aan de oren schudden honden vaak met hun hoofd. Dit kan wijzen op oormijt of een oorontsteking.
• Huidirritatie: Door het krabben kan de huid rood en geïrriteerd raken. Soms ontstaan er zelfs kale plekken, wondjes of voel je korstjes in de vacht. 

Wanneer naar de dierenarts?

In sommige gevallen is het raadzaam om een dierenarts te raadplegen, bijvoorbeeld:

• Wanneer de jeuk langer dan enkele dagen aanhoudt of verergert.
• Bij het ontstaan van kale plekken, korsten of ontstoken huidgebieden.
• Als je hond bijkomende symptomen vertoont, zoals een verminderde eetlust, lusteloosheid of gedragsveranderingen.
• Wanneer eerdere behandelingen geen verlichting hebben geboden.

Een dierenarts kan in deze situaties verder onderzoek doen naar de oorzaak, een gepast behandelplan opstellen en ernstigere onderliggende problemen uitsluiten. 

Figuur 2: Een tijdige consultatie kan verdere problemen voorkomen en je hond de verlichting geven die hij nodig heeft.

Hoe stelt een dierenarts de oorzaak vast?

Om jeuk bij honden effectief aan te pakken, is het essentieel om de onderliggende oorzaak te achterhalen. Heeft je hond regelmatig last van jeuk, dan is het verstandig om een dierenarts te raadplegen. De dierenarts zal systematisch te werk gaan en begint meestal met het uitsluiten van de meest voorkomende oorzaken. Dit proces verloopt vaak in stappen:

1. Anamnese: De dierenarts zal jou gericht enkele vragen stellen over de leefomgeving, voeding en eerdere gezondheidsproblemen van je hond om een beeld te krijgen van mogelijke oorzaken.
2. Klinisch onderzoek: Hierbij controleert de dierenarts de huid op tekenen van ectoparasieten, huidinfecties of irritatie. Dit kan helpen om bepaalde oorzaken uit te sluiten.
3. Staalname: Bij vermoeden van een huidprobleem zal de dierenarts verschillende monsters nemen om de oorzaak te achterhalen. Dit kan bestaan uit een haarplukje, een huidafdruk of een huidafkrabsel, die vervolgens onder de microscoop wordt onderzocht. Als er een bredere gezondheidskwestie wordt vermoed, kan ook een bloedafname worden uitgevoerd.
4. Allergietesten: Allergietesten worden bij honden vaak niet aangeraden als methode om voedselallergieën vast te stellen, omdat de resultaten soms onbetrouwbaar kunnen zijn. Dit kan betekenen dat de test aangeeft dat een hond ergens allergisch voor is, terwijl dat eigenlijk niet zo is, of juist andersom.4

Figuur 3: Bij een eliminatiedieet wordt stap voor stap onderzocht welke voeding wel of geen reactie veroorzaakt.

Behandelingsopties bij de dierenarts

Afhankelijk van de oorzaak zijn er verschillende behandelingen mogelijk die kunnen helpen de symptomen te verlichten en de onderliggende problemen aan te pakken.

1. Antiparasitaire middelen: Als parasieten, zoals vlooien of mijten, de oorzaak zijn van de jeuk, krijgt je hond een vlooien- of mijtenbehandeling. Regelmatige parasietenbestrijding is essentieel om herinfecties te voorkomen, zeker bij honden die veel buiten komen.
2. Antibiotica of antischimmelmedicatie: Bij een bacteriële of schimmelinfectie kan de dierenarts antibiotica of anti-schimmelmedicatie voorschrijven, vaak gecombineerd met een medicinale shampoo of mousse om de huid te reinigen en te kalmeren.
3. Aanpassing van het dieet: Bij vermoedens van een voedingsallergie kan de dierenarts ook meteen een speciaal dieet voorstellen. Hierbij krijgt je hond hypoallergene voeding die vrij is van veel voorkomende allergenen.
4. Medicatie tegen ontstekingen en/of allergieën: De dierenarts kan medicijnen voorschrijven of een injectie toedienen, om de jeuk tijdelijk of langduriger te verlichten. 

Wat kun je zelf doen om jeuk te helpen verlichten?

Naast de behandeling bij de dierenarts kun je zelf veel doen om de huid van je hond te ondersteunen en verdere jeuk en irritaties te voorkomen:

1. Goede huid- en vachtverzorging: Was je hond af en toe met een milde, hondvriendelijke shampoo om vuil en allergenen te verwijderen. Vermijd echter te vaak wassen, omdat dit de huid kan uitdrogen. Regelmatig borstelen helpt bovendien bij het verwijderen van losse haren en voorkomt irritatie.
2. Voedingssupplementen: Omega-3 vetzuren staan bekend om hun ontstekingsremmende werking en kunnen helpen bij het verminderen van huidproblemen en het bevorderen van een gezonde, glanzende vacht. 

Ook probiotica kunnen helpen bij het verminderen van jeuk en allergieën bij honden door de darmflora en het immuunsysteem te versterken. Ze ondersteunen de immuunbalans, verminderen ontstekingen en bevorderen een gezonde huidbarrière, wat kan bijdragen aan minder gevoeligheid voor allergenen en een betere weerstand tegen secundaire infecties.2 Beide supplementen zijn veilig voor langdurig gebruik en kunnen verlichting bieden bij chronische klachten. Bespreek het gebruik van supplementen wel met je dierenarts voor de juiste dosering.

1. Een comfortabele omgeving: Vermijd blootstelling aan allergenen waar mogelijk. Denk aan regelmatige reiniging van de ligplek van je hond en het vermijden van grasvelden of andere plekken waar allergenen aanwezig zijn.
2. Houd krabben en likken in de gaten: Overmatig krabben of likken kan de huid verder beschadigen. Probeer je hond af te leiden als hij krabt en overweeg beschermende maatregelen, zoals het aantrekken van een shirt of een kraag, om het herstel van de huid te bevorderen.
3. Hydratatie van de huid: Hydraterende sprays of conditioners voor honden kunnen helpen om de huid zacht en soepel te houden, wat het risico op uitdroging en jeuk vermindert.

Conclusie

Jeuk is een veelvoorkomend probleem bij honden en kan uiteenlopende oorzaken hebben, van allergieën en parasieten tot huidinfecties. Het tijdig herkennen van symptomen en het raadplegen van een dierenarts zijn cruciale stappen om de onderliggende oorzaak aan te pakken en je hond verlichting te bieden. De dierenarts kan helpen bij het opstellen van een passend behandelplan en adviseren over noodzakelijke medicatie, voedingsaanpassingen of huidverzorging.

Daarnaast kun je als eigenaar ook veel doen om de gezondheid van de huid en vacht van je hond te ondersteunen. Regelmatige huid- en vachtverzorging, het vermijden van allergenen en het gebruik van voedingssupplementen dragen bij aan een comfortabel en jeukvrij leven voor je hond. Met een combinatie van professionele begeleiding en de juiste zorg thuis geef je je hond de beste kans op een gezonde, jeukvrije huid en een gelukkig leven!

Referenties

1. Hensel, P., Santoro, D., Favrot, C., Hillier, A., & Griffin, C. E. (2015). Canine atopic dermatitis: Detailed guidelines for diagnosis and allergen identification. BMC Veterinary Research, 11, 196.
2. Kawano, K., Iyori, K., Kondo, N., Yamakawa, S., Fujii, T., Funasaka, K., Hirooka, Y., & Tochio, T. (2023). Clinical effects of combined Lactobacillus paracasei and kestose on canine atopic dermatitis. Polish Journal of Veterinary Sciences, 26(1), 131–136.
3. Palmer, L. E. (2018). Picture this: Management of canine pyotraumatic dermatitis (a.k.a., hot spot). Journal of Special Operations Medicine, 18(2), 105-109.
4. Tiffany, S., Parr, J. M., Templeman, J., Shoveller, A. K., Manjos, R., Yu, A., & Verbrugghe, A. (2019). Assessment of dog owners' knowledge relating to the diagnosis and treatment of canine food allergies. Canadian Veterinary Journal, 60(3), 268-274.
5. WSAVA Nutritional Assessment Guidelines Task Force Members, Freeman, L., Becvarova, I., Cave, N., et al. (2011). WSAVA Nutritional Assessment Guidelines. Journal of Small Animal Practice, 52, 385-396.